ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਘਰ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਇਕ ਦੀ ਡਿਉਟੀ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਾਲੇ ਇਡੇ ਵਡੇ ਟਬਰ ਦੇ ਕੰਮ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਹਰ ਇਕ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਇਕ ਸਭ ਤੋਂ ਸਿਆਣਾ ਬੰਦਾ ਚੁਣਕੇ ਉਸ ਦੇ ਜ਼ਿਮੇ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਯਾਦ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਹੋਵੇ। ਤੇ ਉਸ ਸਿਆਣੇ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਸਰਦਾਰ ਆਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਜੇ ਸਰਦਾਰ ਲਾਲਚੀ ਹੋ ਜਾਏ ਹੈਂਕੜ ਬਾਜ਼ ਹੋ ਜਾਏ ਆਪਣੀ ਸਰਦਾਰੀ ਦੇ ਰੋਅਬ ਵਿਚ ਬਾਕੀਆਂ ਦਾ ਥੋੜਾ ਥੋੜਾ ਹਿਸਾ ਹੜਪ ਕਰਨ ਲਗ ਜਾਏ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗਲ ਹੈ ਬਾਕੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਤੋਂ ਘਟ ਮਿਲਣ ਲਗ ਜਾਏਗਾ। ਇਹ ਤਾਂ ਠੀਕ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਰਦਾਰ ਉਨਾਂ ਹੀ ਖਾਏਗਾ ਤੇ ਪਹਿਨੇਗਾ ਜਿੰਨਾਂ ਬਾਕੀ ਖਾ ਪਹਿਨ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧ ਜੇਹੜੀ ਉਹ ਲੁਟ ਘਸੁਟ ਕਰੇਗਾ ਉਹ ਬੇ-ਅਰਥ ਹੀ ਜਾਏਗੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਕੇਵਲ ਹਿਰਸ ਹੀ ਪੂਰੀ ਹੋਵੇਗੀ ਪਰ, ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਬਾਕੀਆਂ ਉਤੇ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗਾ, ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਘਟ ਖਾਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗਾ ਤੇ ਘਟ ਪਾਣ ਨੂੰ। ਤੇ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਇਕ ਹੀ ਇਲਾਜ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ-ਉਸ ਸਰਦਾਰ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਖੋਹ ਲਈ ਜਾਏ। ਤੁਸਾਂ ਆਪ ਹੀ ਸਾਰਿਆਂ ਰਲਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵਡਿਆਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇਸਦੇ ਕਾਬਲ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗਾ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਥਲੇ ਲਾਹ ਸਕੋਗੇ।"
"ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਇਦਾਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਨਤਾ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਆਪ ਹੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ
੨੦੧.
