"ਤੁਸੀਂ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਖ਼ੂਨ ਕਰਦੇ ਹੋ" ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨਿਆਂ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਤੇ ਬੈਠਾ ਗਰਜਿਆ।
ਜੀਉਣੇ ਦੀ ਨਜ਼ੀਰ ਅਗੇ ਨੱਥੂ ਕੋਲੋਂ ਝੂਠ ਨਾ ਬੋਲਿਆ ਗਿਆ। ਪੈਂਚਾਂ ਦਾ ਲਹੂ ਸੁਕ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨੱਥੂ ਇਕਬਾਲੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੋਵੇਂ ਪੈਂਚ ਵੀ ਬਿੜਕ ਗਏ। ਦੋਂਹ ਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਮੁਕੱਦਮਾ ਸਾਫ਼ ਹੋ ਗਿਆ।
ਤਾਰੋ ਨੂੰ ਪਿਉ ਦਾ ਕੈਦ ਹੋਣਾ ਬੜਾ ਦੁਖ ਦੇ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਉਹ ਰੋ ਰੋ ਕੇ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਫ਼ੀ ਲਈ ਤਰਲੇ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਜਿਉਣਾ ਵੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਸਨ, ਜਿਉਣੇ ਤਾਰੋ ਦੇ ਨਹੀਂ। ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਨੇ ਰਿਆਇਤ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤੀ। ਸਤ ਸਾਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਕਾਲੇ ਪਾਣੀ ਵੀ ਭੇਜ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਘਟ ਤੋਂ ਘਟ ਦੋ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸੁਣਾਇਆ।
ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਦਹਿਲ ਗਿਆ। ਅਗੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਡਾਢਿਆਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸੀ। ਜਿਹਨੂੰ ਚਾਹਿਆ ਕੁਟਾ ਲਿਆ, ਕਮੀਨਾਂ ਦੀ ਤੇ ਕੋਈ ਪੁਛ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੁਹਣੀ ਧੀ ਭੈਣ ਲੰਬੜਦਾਰਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡਿਆਂ ਦਾ ਮਸ਼ਕੂਲਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।
ਏਸ ਦਸ਼ਾ ਵਿਚ ਜੇ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਵੀ ਵਿਆਹ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਦੇ ਮਨੋ ਪੈਂਚਾਂ ਦਾ ਰੁਅਬ ਅਜਿਹਾ ਉਡਿਆ ਸੀ, ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਹਥੀਂ ਹੋਏ ਕੰਮ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਮਹਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਮੈਜਿਸਟਰੇਟ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਵਿਆਹ ਕਰਾਣਾ ਹੀ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ।
ਤੇ ਜਦੋਂ ਕਚਹਿਰੀਓਂ ਮੁੜਦੇ ਉਹ ਦੋਵੇਂ ਗੱਡ ਵਿਚ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਜਿਉਣਾ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ:
"ਤੇਰੀ ਪਹਿਲੀ ਮਾਰ ਨੇ ਤੇਰੀ ਮੰਗਣੀ ਕੀਤੀ, ਤੇ ਤੇਰੀ ਦੂਜੀ
ਮਾਰ ਨੇ ਤੇਰੇ ਰਸਤੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਕੰਡੇ ਚੁਣ ਸੁਟੇ ਤਾਰੋ।"
26
