________________
ਪੌਣਾਂ ਦਾ ਸਾਈਂ , ਕਤੂਰਾ 8% . ਨੇਨੇਤਸ ਪਰੀ-ਕਹਾਣੀ ਇਕ ਵਾਰੀ , ਟਪਰੀਵਾਸਾਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਡੇਰੇ ਵਿਚ ਇਕ ਬੁੱਢਾ ਆਪਣੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ , ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਧੀ ਤਿੰਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਦਿਲ ਵਾਲੀ ਤੇ ਸਿਆਣੀ ਸੀ। ਬੁੱਢਾ ਬੜਾ ਗ਼ਰੀਬ ਸੀ। ਉਹਦਾ 'ਦੁਮ', , ਖੱਲਾਂ ਦਾ ਖ਼ਿਮਾ , ਪਾਟਾ-ਪੁਰਾਣਾ ਤੇ ਛੇਕੋ-ਛੇਕ ਸੀ । ਪਾਣ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਪੜੇ ਬਹੁਤ ਘਟ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਕੱਕਰ ਡਾਢਾ ਸਖ਼ਤ ਪੈਂਦਾ , ਬੁੱਢਾ ਆਪਣੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਨਾਲ ਅੱਗ ਕੋਲ ਗੁੱਛਾ-ਅੱਛਾ ਹੋ ਬਹਿੰਦਾ ਤੇ ਨਿੱਘਾ ਰਹਿਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰਦਾ। ਰਾਤੀਂ , ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ , ਉਹ ਅੱਗ ਬੁਝਾ ਦੇਦੇ , ਤੇ ਫੇਰ ਉਹ ਸਵੇਰ ਤਕ ਠੰਡ ਨਾਲ ਕੰਬਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਇਕ ਵਾਰੀ , ਭਰ ਸਿਆਲੀਂ , ਤੰਦਰਾ ਵਿਚ ਇਕ ਭਿਆਣਕ ਬਰਫ਼-ਝੱਖੜ ਝੁਲ ਪਿਆ। ਹਵਾ ਇਕ ਦਿਨ ਝੁਲਦੀ ਰਹੀ , ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਝੁਲਦੀ ਰਹੀ ਤੇ ਉਹ ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਝੁਲਦੀ ਰਹੀ , ਤੇ ਇੰਜ ਲਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ‘ਚੂਮ' ਕਿਤੇ ਦੂਰ ਉਡ ਜਾਣਗੇ । ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪੈ ਰਹੀ ਤੇ ਉਹ ਭੁੱਖੇ-ਭਾਣੇ ਤੇ ਠਰੂ-ਠਰੂ ਕਰਦੇ , ਆਪਣੇ 'ਦੂਮਾਂ' ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਰਹੇ। | ਇਸੇ ਤਰਾਂ , ਬੁੱਢਾ ਤੇ ਉਹਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਵੀ ਬੈਠੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ 'ਭੂਮ' ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਸਨ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਝੂਲਦੇ ਝੱਖੜ ਉਤੇ ਕੰਨ ਲਾਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਤੇ ਬੁੱਢਾ , ਆਖਣ ਲਗਾ : “ਇਸ ਝੱਖੜ 'ਚੋਂ ਬੈਠੇ-ਬੈਠੇ ਅਸੀਂ ' ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ। ਇਹ ਪੌਣਾਂ ਦੇ ਸਾਈਂ , ਕੋਰਾ , ਨੇ ਝਲਾਇਐ । ਜ਼ਰੂਰ ਗੁੱਸਾ ਚੜਿਆ ਹੋਏਗਾ ਸੂ , ਉਡੀਕ ਰਿਹਾ ਹੋਏਗਾ , ਅਸੀਂ ਉਹਦੇ ਲਈ ਸੁਚੱਜੀ ਵਹੁਟੀ ਘੱਲੀਏ । ਤੈਨੂੰ , ਮੇਰੀਏ ਵਡੀਏ ਧੀਏ , ਕੋਰੇ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦੈ , ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕੀ ਮਰ-ਮਕ ਜਾਣਗੇ । ਤੂੰ ਜਾ ਤੇ ਮਿੰਨਤ ਕਰ ਸ਼ , ਝੱਖੜ ਬੰਦ ਦੇਵੇ । "ਜਾਵਾਂ ਕਿਵੇਂ ਮੈਂ ? " ਕੁੜੀ ਨੇ ਪੁਛਿਆ। “ਮੈਨੂੰ ਰਾਹ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ । “ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਸਲੈਜ ਦੇਨਾਂ। ਇਹਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਖ ਦਈਂ ਕਿ ਇਹ ਹਵਾ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋ ਜਾਏ , ਉਹਨੂੰ ਥੋੜਾ ਜਿਹਾ ਧਕ ਦਈਂ ਤੇ ਉਹਦੇ ਪਿਛੇ-ਪਿਛੇ ਹੋ ਪਈਂ । ਹਵਾ , ਤੇਰੇ ਕੋਟ ਦੀਆਂ ਤਣੀਆਂ ਖੋਲ ਦੇਵੇਗੀ , ਪਰ ਤੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬੰਨ੍ਹਣ ਲਈ ਅਟਵੀਂ ਨਾ। ਬਰਫ਼ ਤੇਰੇ ਬੂਟਾਂ 'ਚ ਵੜ ਜਾਵੇਗੀ . ਪਰ ਤੂੰ ਉਹਨੂੰ ਝਾੜਨ ਲਈ ਖਲੋਈਂ ਨਾ। ਓਦੋਂ ਤਕ ਕਿਤੇ ਨਾ ਠਹਿਰੀ , ਜਦੋਂ ਤਕ ਤੂੰ ਇਕ ਉਚੇ ਪਰ * ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ। ਪਹਾੜ ’ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਜਾਈਂ ਤੇ ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਟੀਸੀ ਉਤੇ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਂ , ਫੇਰ ਤੂੰ ਬਟਾਂ 'ਚੋਂ २४१
