ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ
ਮੈਨੂੰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਨਹੀਂ ਨਸ਼ਾ ਹਕੂਮਤਾਂ ਦਾ,
ਮੈਨੂੰ ਆਬਰੂ ਦੀ ਲੱਗੀ ਤੋੜ ਕਾਹਨਾ!
ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਕੰਬ ਕੰਬ ਉਠਦੀ ਏ,
ਮੇਰੇ ਸੀਨੇ 'ਚ ਪੈਣ ਮਰੋੜ ਕਾਹਨਾ!
ਕੀ ਤੂੰ ਚਾਹੁੰਦਾ ਏਂ ਛੋਟੇ ਰਾਜ ਬਦਲੇ,
ਨੰਗੀ ਹੋ ਜਾਏ ਮੇਰੀ ਕਮਰੋੜ ਕਾਹਨਾ!
ਰੰਗਣ ਲਈ ਮੈਂ ਸ਼ਾਹੀ ਸੰਘਾਸਣਾਂ ਨੂੰ,
ਦਿਆਂ ਭਾਈਆਂ ਦੀ ਰੱਤ ਨਚੋੜ ਕਾਹਨਾ!
ਆਖੂ ਜੱਗ ਹਕੁਮਤ ਦੇ ਨਸ਼ੇ ਅੰਦਰ,
ਮਾਰ ਦਿਤੇ ਸੀ ਵੀਰਾਂ ਨੇ ਵੀਰ ਕਾਹਨਾ!
ਮੈਥੋਂ ਮਿਹਣੇ ਨਹੀਂ ਜੱਗ ਦੇ ਜਰੇ ਜਾਣੇ,
ਐਹ ਲੈ ਸਾਂਭ ਲੈ ਆਪਣੇ ਤੀਰ ਕਾਹਨਾ!
ਸਕੇ ਚਾਚਿਆਂ ਤਾਇਆਂ ਦੇ ਜਾਇਆਂ ਤੇ,
ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਨਹੀਂ ਤੀਰ ਕੋਈ ਛੁੱਟ ਸਕਦਾ।
ਰੰਜਿਸ਼ ਲੱਖ ਹੋਵੇ ਕੌਰੂ ਪਾਂਡਵਾਂ ਦੀ,
ਰਿਸ਼ਤਾ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟ ਸਕਦਾ।
ਖਿੱਚੋ ਤਾਣ ਹੋਵੇ ਭਾਈਆਂ ਵਿਚ ਭਾਵੇਂ,
ਮਾਸ, ਨਵ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੋੜ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟ ਸਕਦਾ।
ਰਾਜ ਪਾਟ ਦੀ ਹਿਰਸ ਵਿਚ ਹੋ ਅੰਨ੍ਹਾ,
ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਪਿਛਲਿਆਂ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਪੁੱਟ ਸਕਦਾ।
ਅੱਖਾਂ ਮੇਰੀਆਂ ਤੇ ਬੰਨ੍ਹਦੇ ਪੱਟੀਆਂ ਜਾਂ,
ਜਾਂ ਫਿਰ ਕੁਚਲਦੇ ਮੇਰੀ ਜ਼ਮੀਰ ਕਾਹਨਾ!
-੧੫੩-