ਇਹ ਸਫ਼ਾ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈ
ਜਿਸ ਲਾਹ ਲਾਹ ਖਲ ਗ਼ੁਲਾਮਾਂ ਦੀ,
ਪੈਰਾਂ ਲਈ ਜੋੜੇ ਸੀਤੇ ਨੇ।
ਹੋਏ ਸੇਠ ਧਨਾਡਾਂ ਹਥੋਂ ਹੀ,
ਇਹ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਫੋੜੇ ਨੇ।
ਜਿਨਾਂ ਭੁੱਖੇ ਪੁੱਤਰ ਭਾਰਤ ਦੇ,
ਬੱਘੀਆਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਜੋੜੇ ਨੇ।
ਤਦ ਸੋਨੇ-ਲੱਦੇ ਖੋਤੇ ਇਹ,
ਦਿਲ ਮੇਰੇ ਛੁਰੀ ਚਲਾਂਦੇ ਨੇ।
ਜਦੋਂ ਬੈਂਦ੍ਹੇ ਰਿਕਸ਼ਾਂ ਵਾਲੇ ਨੂੰ,
ਇਹ ਤੇਜ਼ ਚਲੋ ਫੁਰਮਾਂਦੇ ਨੇ।
ਮੇਰਾ ਤੜਫ਼ ਤੜਫ਼ ਦਿਲ ਪੈਂਦਾ ਏ,
ਮਾਨੁਖਤਾ ਮੇਰੀ ਸੰਗ ਜਾਵੇ।
ਜਾਪੇ ਹਰ ਪਹੀਆ ਰਕਸ਼ਾ ਦਾ,
ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਉਤੋਂ ਲੰਘ ਜਾਵੇ।
ਇਕ ਹਿੰਦ ਨਹੀਂ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਚੋਂ,
ਦਿਲ ਦੁੱਖ ਰੜਕਦੇ ਦੁਖੀਆਂ ਦੇ।
ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਕਰੰਗ ਮਾਸੂਮਾਂ ਦੇ,
ਮੈਨੂੰ ਲੱਖਾਂ ਮਾਵਾਂ ਭੁੱਖੀਆਂ ਦੇ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਹਿਰਸਾਂ ਭਰਿਆਂ ਜੰਗ ਛੇੜੀ,
ਏਹ ਸ਼ਾਹ ਨੇ ਬੁਰੇ ਫ਼ਕੀਰਾਂ ਤੋਂ।
ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲਾਲ ਖਪਾਏ ਲਾਲਾਂ ਲਈ,
ਉਹ ਤਾਜ ਨੇ ਕੋਝੇ ਲੀਰਾਂ ਤੋਂ।
-੧੬੯-
