ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ 'ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼'
ਸ਼ਬਦ 'ਕੋਸ਼' ਇੱਕ ਪ੍ਰਸੰਸਾਮਈ ਉਦਮ
ਦੇਸ਼ ਦੀ 1947 ਦੀ ਵੰਡ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਛੋੜੇ, ਕਤਲੋਗਾਰਤ, ਰਾਜਿਆਂ ਦੇ ਫਕੀਰ ਹੋਣ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਰਜਵਾੜੇ ਬਣਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਕ ਪਾਸੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕਤਲ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਨ ਲਈ ਹੌਸਲੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਅਤੇ ਕਾਹਲ ਕਾਹਲ 'ਚ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਛੱਡ ਆਇਆਂ ਦੀ ਤਨਹਾਈ ਜਾਂ ਵਿਯੋਗ ਦਾ ਸੰਤਾਪ ਪਰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਵਲੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਖੌਤੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਣ ਦੀਆਂ
ਕਿਤਾਬਾਂ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਪੜਨ ਨੂੰ ਮਿਲੀਆਂ ਪਰ ਕਿਸੇ ਅਲੋਪ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਬੋਲੀ ‘ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ’ ਬਾਰੇ ਮਾ. ਹਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਲੋਂ ਇਸ ਉਮਰ 'ਚ ਵੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਕੇ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇਕ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਂਭਣਯੋਗ ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਸੰਸਾਯੋਗ ਉਪਰਾਲਾ ਹੈ। ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਬਾਰੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਫ਼ਿਲਮਾਂ, ਨਾਟਕਾਂ, ਕਾਮੇਡੀ ਵਾਲੇ ਚੁਟਕਲਿਆਂ ਜਾਂ ਸੀਰੀਅਲਾਂ 'ਚ ਤਾਂ ਦੇਖਣ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲ ਜਾਂਦਾ ਸੀ
ਪਰ ਲਹਿੰਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਬੰਧੀ 'ਸ਼ਬਦਕੋਸ਼' ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਸ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇਕ ਸਾਂਭਣਯੋਗ ਖਜ਼ਾਨਾ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਾਹਿਤਕ ਹਲਕਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਉਹ ਲੋਕ, ਜਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦੂਰੋਂ ਨੇੜਿਉਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਨੂੰ ਸਬੰਧਤ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ ਸ਼ਗਨ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਿਆ ਕਰਨਗੇ।
ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖ ਨੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਖੇਤਰ 'ਚ ਜੋ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਉਸਦੇ ਬੌਧਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹਨ। ਇਸ ਵਿਕਾਸ ਸਦਕਾ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਿਰੰਤਰ ਪਰਿਵਰਤਨ ਆਉਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਪਰਿਵਰਤਨ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਦਾ ਸੂਚਕ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੀ ਅਤਿ-ਤੀਖਣਗਤੀ ਲੰਮੇਂ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਜਾਂਚ ਦੇ ਮੁਹਾਂਦਰੇ ਨੂੰ ਬੇਪਛਾਣ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।ਹਿੰਦ-ਪਾਕਿ ਵੰਡ ਅਰਥਾਤ 1947 ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ 73 ਸਾਲ ਬਾਅਦ
(13)
