ਸਤੀ ਵਿਧਵਾ
ਕਈ ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਚੀਨ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਤੋਂ ਕੁਛ ਦੂਰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਚੋਯਾਂਗ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ-ਜੋ ਲਾਉਸੀ ਨਾਮੀ ਚੀਨ ਦੇ ਵੱਡੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਦਾ ਸ਼ਾਗਿਰਦ ਸੀ। ਚੋਯਾਂਗ ਜੀ ਆਪਣੀ ਤੀਸਰੀ ਪਤਨੀ ਨਾਲ ਸੁਖੀ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ । ਜਵਾਨੀ ਵਿਚ-ਗ੍ਰਿਹਸਤ ਜੀਵਨ ਇਤਨਾ ਸੁਖੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਬੜੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਮਰ ਗਈ; ਦੁਸਰੀ ਪਤਨੀ ਬਦ-ਚਲਨ ਨਿਕਲੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰਨਾ ਪਿਆ; ਪਰ ਤੀਸਰੀ ਪਤਨੀ-ਸ੍ਰੀ ਮਤੀ ਤਿਯੇਨ ਪਾਸੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੋ ਸੁਖ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਓਹੋ ਜਿਹਾ ਪਹਿਲੇ ਕਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਲਿਆ | ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਸੋਚਣ ਵਿਚਾਰਨ ਲਈ ਓਹ ਕਦੀ ਕਦੀ ਇਕੱਲੇ ਪਹਾੜਾਂ ਤੇ ਜਾਂ ਸੁੰਨਸਾਨ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਚਲੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ । ਅਜਿਹੇ ਸਫਰ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੀ ਵੇਖਿਆ -ਇਕ ਨਵੀਂ ਕਬਰ ਦੇ ਪਾਸ ਇਕ ਯੁਵਤੀ ਇਸਤ੍ਰੀ ਮਾਤਮੀ ਕੱਪੜੇ ਪਾਈ ਕਬਰ ਨੂੰ ਪੱਖਾ ਝਲ ਰਹੀ ਹੈ । ਇਹ ਅਨੋਖਾ ਕੰਮ ਵੇਖ ਕੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸ ਇਸਤ੍ਰੀ ਦੇ ਪਾਸ ਜਾਕੇ ਪੁੱਛਿਆ-ਤੂੰ ਇਹ ਕੀ ਕਰ ਰਹੀ ਏਂ ?"
ਯੁਵਤੀ ਬੋਲੀ -ਇਹ ਮੇਰੇ ਪਤੀ ਦੀ ਕਬਰ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਮਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਪ੍ਰਣ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮੈਂ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਤਦ ਤੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਾਂਗੀ; ਜਦ ਤੀਕ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਕਬਰ ਨਾ
ਸਤੀ ਵਿਧਵਾ
੮੧
