ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਸਫ਼ੇ ਉੱਤੇ,
ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਤਸਵੀਰ ਵਿਖਾਉਣ ਲੱਗੇ,
ਮੇਰੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਆਣ ਕੇ ਤੱਤ ਚਾਰੇ,
ਪੰਜਵੇਂ ਗੁਰੂ ਦਾ ਹਾਲ ਸੁਣਾਉਣ ਲੱਗੇ ।
ਬੋਲੀ 'ਰੇਤ' ਕਿ :-"ਮੈਂ ਹਾਂ ਉਹ ਮਿੱਟੀ,
ਅਰਜਨ ਜੀਉ ਦੀ ਟਹਿਲ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੀ ।
ਦੱਬੇ ਕੱਢ ਕੇ ਤਪੀ ਸੰਤੋਖ ਸਰ 'ਚੋਂ,
ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ।
ਬਾਬੇ ਬੁਢੇ ਦੀ ਟੋਕਰੀ ਵਿੱਚ ਪੈ ਕੇ,
ਖ਼ਾਨ ਜਿਹਾਂ ਦੀ ਮਰਜ਼ ਗਵਾਉਣ ਵਾਲੀ ।
ਆਖਾਂ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੀਭ ਨਾ ਆਖ ਸੱਕੇ,
ਮੈਂ ਉਹ ਦੇਗ਼ ਤੇ ਲੋਹ ਨੂੰ ਚਾਉਣ ਵਾਲੀ ।
ਪਰ ਜੇ ਹੁਕਮ ਦੀ ਬੱਧੀ ਮੈਂ ਨਾ ਹੁੰਦੀ,
ਤਾਂ ਤੇ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਖਾ ਦਿੰਦੀ ।
ਖੱਡਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰੰਗ ਮਹੱਲ ਉੱਚੇ,
ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਥੇਹ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ।"
ਸੁਣਕੇ 'ਤੁਬਕੇ' ਦੇ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਲਹਿਰ ਉੱਠੀ,
ਕੰਬ ਕੰਬ ਕੇ ਹੂੰਝ ਵਗਾ ਦਿੱਤੇ ।
ਕਹਿਣ ਲੱਗਾ, 'ਮੈਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੇ ਜਹੇ ਸੋਮੇ,
ਬਰਕਤ ਗੁਰੂ ਦੀ ਨਾਲ ਚਲਾ ਦਿੱਤੇ ।
ਦੁੱਖ-ਭੰਜਨੀ ਅਜੇ ਗਵਾਹ ਮੇਰੀ,
ਜਿੱਥੇ ਪਿੰਗਲੇ ਸੁਖੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇ ।
ਕਦੀ ਕੋੜ੍ਹਿਆਂ ਰੁੜ੍ਹਦਿਆਂ ਜਾਂਦਿਆਂ ਨੂੰ,
ਤਰਨ, ਤਾਰਨ ਦੇ ਵੱਲ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤੇ ।
ਕਰਦਾ ਕੀ, ਮੈਂ ਕਦੀ ਜੇ ਇਕ ਵਾਰੀ,
ਸ਼ਾਂਤ-ਪੁੰਜ ਦਾ ਮੈਨੂੰ ਫ਼ਰਮਾਨ ਹੁੰਦਾ ।'
੪੨.
