________________
૧૦: ਪੰਚ ਭੰਡ ' ਇਹ ਬਾਤ ਸੁਨਕੇ ਕੁਈਰਕ ਬੋਲਿਆ ਹੈ ਮਾਕੂਲ,ਮੱਛੀ ਦੇ ਮਾਸ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਨੇਉਲੇ ਦੀ ਖੁਡ ਤੋਂ ਲੈਕੇ ਸਰਪ ਦੀ ਖੋਲ ਤੀਕੂ ਸਿਟਦੇ॥ ਉਸ ਮਾਰਗ ਨੇਉਲਾਂ ਜਾਕੇ ਉਸ ਦੁਸਟ ਸਰਪ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦੇਵੇਗਾ | ਬਗਲੇ ਨੇ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਕੀਤਾ ਤਦ ਨੋਉਲੇ ਨੇ ਉਸ ਮਾਸ ਦੀ ਸੁਗੰਧ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸ ਸਰਪ ਨੂੰ ਮਾਰਕੇ ਉਸ ਬਿਲ ਦੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਬਗਲਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿਤਾ । ਇਸ ਲਈ ਅਸਾਂ ਆਖਿਆ ਸੀ ॥ ਦੋਹਰਾ ॥ ਚਿੰਤਨ ਕਰੇ ਉਪਾਇ ਕੋ ਭਥਾ ਨਾਸ ਭੀ ਸੋਚ ॥ : ਨਕੁਲੇ ਨੇ ਸਬ ਬਕ ਹਨੇ ਨਿਰਖਤ ਹੀਂ ਬਚ ਪੋਚ॥੪੫॥ ਸੋ ਦੇ ਧਰਮ ਬੁਧਿ ਇਸ ਪਾਪ ਬੁਧਿ ਨੇ ਉਪਾਉ ਭੇ ਸੋਚ ਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਵਿਨਾਸ ਨੂੰ ਨਾ ਸੋਚਿਆ ਇਸ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਇਹ ਫਲ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੇ ਦਮਨਕ ਇਸੇ ਉਪਰ ਮੈਂ ਆਖਿਆ ਸੀ:ਦੋਹਰਾ ॥ਧਰਮ ਬੁਧਿ ਦੁਬੁਧਿ ਦੋ ਰਹਿਤ ਹੁਣੇ ਇਕ ਜਾਇ ॥ . . ਦੁਬੁਧੀ ਨੇ ਪਿਛਾ ਨਿਜ ਧੂਮ ਚ ਆ ਘਾਇ ॥੪੫੬ | ਸੋ ਹੇ ਮੂਰਖ ਤੂੰ ਬੀ ਪਾਪ ਬੁਧਿ ਦੀ ਲੜਾਈ ਉਪਾ ਨੂੰ ਤੇ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਪਰ ਬਿਨਾਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੋਚਦਾ ਇਸਲਈ ਤੂੰ ਸੱਜਨ ਪੁਰਖ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਪਾਪ ਬੁਧਿ ਹੈ ਸੋ ਮੈਂ ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਜਾਨ ਗਿਆ ਹਾਂ ਜੋ ਤੂੰ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਣਾਂ ਸੰਦੇਹ ਬਿਖੇ ਜੋੜਿਆ ਹੈ ਅਰ ਆਪਣੇ ਕੁਟਲਪਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਕਿਆਂ ਸਚ ਕਿਹਾ ਹੈਦੋਹਰਾ ॥ ਕੰਨ ਪਿਖੇ ਨਰ ਮੋਰ ਕਾ ਵਿਟ ਨਿਸਰਣ ਕੋ ਵਾਰ ॥ ਜੋ ਨਰੇਵਹਰਨਿਜਘਨਬੁਨਿਸਨਤਗਵਾਰ ॥੪੬oil ਹੇ ਭਾਈ ਜਦ ਤੂੰ ਅਪਨੇ ਸ਼ਾਮਿ ਨੂੰ ਅਜੇਹੀ ਦਸ਼ਾ ਵਿਖੇ ਸੁਟਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਜੇਹਾਂ ਦੇ ਕੇ ਗਿਨਤੀ ਹੈ॥ ਬਸ ਹੁਨ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਨਾ ਰਹੂ ਮਹਾਤਮਾ ਨੇ ਐਉਂ ਕਿਹਾ ਹੈ:ਦੌਹਰਾਂ, ਲੋਹ ਘਟਤ ਜਿਹ ਤੁਲਾ ਕੇ ਖਾਵਤ ਮੂਸ ਨਰੇਸ਼ ॥ ਚਲ ਹਰਭ ਬਾਲਕ ਤਰਾਂ ਯਾਮੇਂ ਕਵਨਕਲੇਸ਼ ॥੪੬॥ ਦਮਨਕ ਬੋਲਿਆ ਇਹ ਬਾਤ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਓਹ ਬਲਿਆਂ ਸੁਨ: ੨੧ ਕਥਾ “ਕਿਸ ਨਗਰ ਬਿਖੇ ਜੀਰਣਧਨ ਨਾਮੀ ਬਾਣੀਆਂ Original : Punjabi Sahit Academy Digitized by: Panjab Digital Library
