________________
ਦੂਜਾ ਡੰਕੂ ਲਘੁਪਤਨਕ ਨਾਮੀ ਕਊਆ ਚਿਤ੍ਰੀਵ ਦੇ ਬੰਧਨ ਟੂਟਨ ਦਾ ਸਾਰਾ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਦੇਖ ਅਸਚਰਜ ਹੋ ਸੋਚਨ ਲਗਾ ਅਹਾ ਹਾਂ ! ਕਿਆ ਬੁਧਿ ਇਸ ਹਿਰਨੜਕ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਲੇ ਦੀ ਸਮਗੀ ਹੈ॥ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਛੁਟਕਾਰੇ ਲਈ ਇਹ ਚੰਗਾ ਉਪਾਉ ਹੈ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਉਪਰ ਵਿਸਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਰ ਵੰਚਲ ਸੁਭਾਉ ਵਾਲਾ ਹਾਂ ਪਰ ਤਾਂ ਥੀ ਇਸ ਨੂੰ ਮਿ ਬਨਾਉਂਦਾ ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਜੋ ਇਸ ਉਤੇ ਐਉਂ ਕਿਹਾ ਹੈਦੋਹਰਾ | ਯਪ ਹੈਂ ਸਮਰਥ ਤੂੰ ਕਰ ਮਿਤ੍ਰਨ ਕੀ ਚਾਹ ॥ | ਜਿਮ ਸਮੁੰਦ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ਸਸਿ ਮੇ ਧਰਤ ਉਮਾਹਿ ॥੩॥ ਇਹ ਨਿਸਚਾ ਕਰਕੇ ਲਘੁਪਤਨਕ ਨੇ ਇਛ ਤੋਂ ਉਭਰਕੇ ਹਿਰਨਕ ਦੀ ਬਿਲ ਦੇ ਪਾਸ ਆਕੇ ਚਿਵ ਦੀ ਅਵਾਜ ਦੀ ਨਈਂ ਹਿਰਨਕ ਨੂੰ ਬੋਲਾਯਾ ਹੈ ਹਿਰਨਕ ਆ ! ਆ !! ਇਸ ਸਬਦ ਨੂੰ ਸੁਨਕੇ ਹਿਰਨਕ ਮੋਚਨ ਲਗਾ ਕਿਆ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕਬੂਤਰ ਬੰਧਨ ਬਿਖੇ ਰਹਿ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਬੋਲਿਆ ਤੂੰ ਕੌਨ ਹੈ ? ਕਊਆ ਬੋਲਿਆ ਮੈਂ ਲੁਪਤਨਕ ਨਾਮੀ ਕਊਆ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਤ ਨੂੰ ਸੁਨਕੇ ਹੋਰ ਅੰਦਰ ਹੋ ਕੇ ਹਿਰਨਕ ਲਿਆਂ ਭਈ ਇਸ ਮਕਾਨ ਤੋਂ ਚਲਿਆ ਜਾ॥ ਕਊਆ ਬੋਲਿਆ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਬੜੇ ਕੰਮ ਲਈ ਆਯਾ ਹਾਂ ਤੂੰ ਕਿਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦਾ॥ ਚੂਹਾ ਖੋਲਿਆ ਮੇਰਾ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਮਿਲਨ ਦਾ ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਊਆ ਝੋਲਿਆ ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਚਿਤਵ ਦੇ ਬੰਧਨ ਕੱਟੇ ਦੇਖੇ ਹਨ ਇਸ ਲਈ ਮੇਰੀ ਬੜੀ ਪੀਤੀ ਹੋਈ ਹੈ ਸੋ ਕਦੀ ਮੈਨੂੰ ਬੀ ਬੰਧਨ ਦੇ fਪਿਆਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਹੋਵੇਗਾ. # ਇਸ ਲਈ ਤੂੰ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਮਿਤ੍ਰਾ ਕਰ ਹਿਰਨਕ ਬੋਲਿਆ ਹੇ ਭਾਈ ਤੂੰ ਖਾਨ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਖੁਰਾਕ ਸੋ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਮਿਤਾ ਕੀ ? ਇਸ ਲਈ ਚਲਿਆ ਜਾ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦੀ ਮਿਤ੍ਰਾ ਨਹੀਂ ਬਨਦੀ 11 ਕਿਹਾ ਹੈਦੋਹਰਾ ॥ ਜਾ ਕਾ ਧਨ ਅਰ ਕੁਲ ਸਦਾ ਲਖੋ ਜੇ ਆਪ ਸਮਾਨ ॥ ਭਾਸੋਂ ਬੜਾਹ ਅਰ ਮਿਤ੍ਰ ਹੀਨਾਧਕ ਦੁਖ ਖਾਨ॥੩੧॥ ਤਥਾ ॥ ਜੋ ਮੂਰਖ ਮੋ ਕਰਤ ਹੀਨ ਅਧਿਕ ਕੇ ਸਾਥ ॥ Original with: Punjabi Sahit Academy Digitized oy: Panjab Digital Library
