ਕੇ ਖਾਂਦੇ।ਘਰ ਆ ਕੇ ਕਦੇ ਕਦੇ ਦੋਵੇਂ ਇਕੋ ਕਟੋਰੇ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲੈਂਦੇ ਤੇ ਇਕੋ ਥਾਲੀ ਵਿਚ ਰੋਟੀ ਖਾ ਲੈਂਦੇ।
ਇਕ ਦਿਨ ਪਿੰਡ ਦਾ ਬਾਹਮਣ ਘਰ ਰੱਤੋ ਦੀ ਮਾਂ ਕੋਲ ਬੈਠਾ ਸੀ। ਰੀਮਾ ਤੇ ਰਂਤੋ ਖੇਡ ਕੇ ਘਰ ਆ ਧਮਕੇ। ਦੋਵੇਂ ਤਿਆਹੇ ਸਨ। ਰਤੋਂ ਨੇ ਛੰਨਾ ਪਾਣੀ ਦਾ ਭਰ ਕੇ ਰੀਮੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਮੁੜ ਉਸ ਛੱਨੇ ਵਿਚ ਆਪ ਪੀ ਲਿਆ। ਪੰਡਤ ਸਭ ਕੁਝ ਵੇਖਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਏਡੀ ਖੁਲ੍ਹ ਜਰ ਨਾ ਸਕਿਆ। ਜਦ ਦੋਵੇਂ ਬਾਲ ਮੂੜ ਬਾਹਰ ਚਲੇ ਗਏ ਤਾਂ ਪੰਡਤ ਨੇ ਰੰਤੋ ਦੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਬੜਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿਤਾ ਤੇ ਆਖਿਆ — ਤੁਹਾਡੇ ਭਾਂਡੇ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੋ ਗਏ। ਨਾਲੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਗੰਗਾ ਜਲ ਪੀਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੀ ਜੂਠ ਨੇ ਸਾਰਾ ਘਰ ਅਪਵਿੱਤ੍ਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ
ਰੱਤੋ ਦੀ ਮਾਂ ਡਰ ਗਈ। ਜਦੋਂ ਰਂਤੋ ਖੇਡ ਕੇ ਘਰ ਆਈ ਤਾਂ ਮਾਂ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਰੱਮੇ ਨੂੰ, ਆਪਣੇ ਭਾਂਡਿਆਂ ਵਿਚ ਪਾਣੀ ਨਾ ਦਿਤਾ ਕਰੇ | ਰੰਤੋ ਬੜੀ ਹਰਾਨ ਹੋਈ ਤੇ ਪੁਛਿਆ, “ਇਹ ਕਿਉਂ
"ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੈ” ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ।
"ਮੁਸਲਮਾਨ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ” ਰੱਤੋ ਨੇ ਪੁਛਿਆ।
"ਉਹ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਨੀਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ” ਮਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ।
"ਨੀਵੇਂ ਕੀਕਰ?” ਰਤੋ ਪਸ਼ੇਮਾਨ ਜਿਹੀ ਹੋ ਗਈ, “ਉਹਦਾ ਸਭ ਕੁਝ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਹੈ ਮਾਂ - ਅੱਖਾਂ, ਨੱਕ, ਕੰਨ, ਚੰਮ, ਸੱਭੋ ਕੁਝ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਬੜਾ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਬੇਰ ਲਿਆ ਕੇ ਦੇਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕੀਕਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੋ ਗਿਆ? ਮੈਂ ਨਹੀਂ — ਮੈਂ ਉਹਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਮੈਂ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾਵਾਂਗੀ ਖੁਆਵਾਂਗੀ।” ਉਹ ਮਾਂ ਕੋਲੋਂ ਬਾਹਰ ਨੂੰ ਭੱਜ ਗਈ। ਰੀਮਾ ਬਾਹਰ ਖੇਡਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਜਿਹੋ ਜਾ ਕੇ ਆਂਹਦੀ:
"ਮਾਂ ਕਹਿੰਦੀ ਏ ਤੂੰ ੀਮੇ ਨਾਲ ਖਾਇਆ ਪੀਆ ਨਾ ਕਰ।”
107
