'ਆ 'ਗੇ ਓਏ! ਪਿੰਡ ਦੀ ਲਹਿੰਦੀ ਗੁੱਠ ਵਿਚੋਂ ਉੱਚੀ ਅਵਾਜ਼ ਉੱਠੀ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਜਿਹੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੇ ਦਹਿਸ਼ਤ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਆਪਣੇ ਕੋਠੇ ਤੋਂ ਉਸ ਉੱਚੀ ਅਵਾਜ਼ ਦੀ ਨਕਲ ਲਾਹੀ। ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਸੋਚੇ ਵਿਚਾਰੇ ਹੀ ਹੋਕਰਾ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ- 'ਆ 'ਗੇ ਓਏ! ਤੇ ਫਿਰ ਪਿੰਡ ਦੇ ਖੱਬਿਓਂ ਸੱਜਿਓ, ਏਧਰੋਂ ਉੱਧਰੋਂ ਕਈ ਅਵਾਜਾਂ ਆਉਣ ਲੱਗੀਆਂ- ‘ਆ 'ਗੇ.... ਆ 'ਗੇ... ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਜਾਗ ਉੱਠਿਆ। ਕਾਵਾਂ ਰੌਲੀ ਪਈ ਹੋਈ ਸੀ। ਹਰ ਘਰ ਸਮਝਦਾ ਜਿਵੇਂ ਕਾਲੇ ਕੱਛੇ ਵਾਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਠੇ 'ਤੇ ਹੀ ਆ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ।
ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਦਿਨ ਸਨ। ਲੋਕ ਛੱਤਾਂ 'ਤੇ ਪਏ ਹੁੰਦੇ। ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਕੁੰਡਿਆਂ ਨੂੰ ਜਿੰਦੇ ਲੱਗੇ ਹੁੰਦੇ। ਕੋਠਿਆਂ 'ਤੇ ਪੱਕੇ ਰੋੜਿਆ ਦੇ ਢੇਰ ਲਾ ਕੇ ਰੱਖਦੇ। ਗੰਡਾਸੇ, ਟਕੂਏ, ਬਰਛੇ ਤੇ ਗੰਧਾਲੇ, ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵੀ ਸੀ, ਮੰਜਿਆਂ ਹੇਠ ਰੱਖ ਲੈਂਦੇ। ਘਰ ਦੇ ਜੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਜਣਾ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਜਾਗਦਾ ਰਹਿੰਦਾ। ਸਾਰੀ ਰਾਤ ...
ਕਾਲੇ ਕੱਛੇ ਵਾਲਿਆਂ ਸਬੰਧੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅਫ਼ਵਾਹਾਂ ਸਨ। ਇੱਕ ਗੱਲ ਆਮ ਸੀ ਕਿ ਬੰਦੇ ਦੇ ਤੇੜ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਲਾ ਕੱਛਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਕੱਪੜਾ ਨਹੀਂ। ਪਿੰਡੇ 'ਤੇ ਤੇਲ ਮਲ ਕੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਨਾ ਚਾਹੇ ਤਾ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਵਾਂਗ ਝੱਟ ਛੁਡਾ ਕੇ ਪਰ੍ਹਾਂ ਜਾ ਖੜੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਖਾਂ ਲਾਲ ਝਰੰਗ ਤੇ ਡਰਾਉਣੀਆਂ। ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਤੇਜ ਧਾਰ ਹਥਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸੁੱਤੇ ਪਏ ਬੰਦੇ ਦੀ ਲੱਤ ਬਾਂਹ ਵੱਢ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ਕੰਨ ਕੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੱਥ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ। ਮਿੰਟਾਂ ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਆਉਂਦੇ ਤੇ ਅਗਲੇ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਅੰਗ ਵੱਢ ਕੇ ਔਹ ਗਏ- ਔਹ ਗਏ। ਅਫ਼ਵਾਹ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਲੋਕ ਦਾਖ਼ਲ ਹਨ-ਕਿਸੇ ਦਾ ਕੰਨ ਨਹੀਂ, ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਲੱਤ ਨਹੀਂ।
ਉਹ ਜਿਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਏ, ਰਾਤ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਆਏ, ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਗੂਹੜੀ ਨੀਂਦ ਸੌਂ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ। ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਦੋਂ ਨੀਂਦ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਲੋਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫੇਰ ਵੱਡੇ ਤੜਕੇ ਜਦੋਂ ਨੀਂਦ ਨੇ ਪੂਰਾ ਬਲ ਕੀਤਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਜਗ ਜਹਾਨ ਦੀ ਕੋਈ ਸੁਰਤ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਈ ਹੁੰਦੀ।
ਕੋਈ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਗੁਆਂਢੀ ਦੇਸ਼ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਭੇਜੇ ਬੰਦੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਆਖਦਾ-ਲੁੱਟਾਂ ਖੋਹਾਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬਦਮਾਸ਼ ਟੋਲਿਆਂ ਨੇ ਨਵਾਂ ਢੰਗ ਤਰੀਕਾ
22
ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਅਣਖੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ
