ਜਾਗਤ ਦੀ ਜਾਗਤਾਂ ਦੀ ਜਾਗਤੇ ਦੀ ਜਾਗਤੇ ਜਾਂ ਜਾਗਡੈਂਗੀ ਸੱਸ ਨੂੰ ਸੱਸਾਂ ਨੂੰ ਸੱਸੂ ਸਮੇਂਗੀ ਜਾਂ ਸੱਸੀਂ ਗੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਮਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਂਊਂਗੀ ਮਾਵਾਂਗੀ ਜਾਂ ਮਾਏਂ ਗੀ '1', ਅੰਤ ਵਾਲੇ ਨਾਵਾਂ ਦੇ ਅੰਤ ਉੱਤੇ ਵੀ ਵਿਕਾਰੀ ਰੂਪਾਂ ਵਿਚ ' (ਐ) ਅਤੇ ਏ ਲਗਦਾ ਹੈ; ਪਰ ਇਹ ਅਸੂਲ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ : ਪੰਜਾਬੀ ਡੋਗਰੀ ਸਦੀ ਦਾ ਸਦੀਆਂ ਦਾ ਸਦੀਐ ਦਾ ਸੱਦਏਂ ਦਾ ਲਾੜੀ ਦਾ ਲਾੜੀਆਂ ਦਾ ਲਾੜੀ ਦਾ ਲਾੜੀਏਂ ਦਾ ਲਾਹੌਰੀਏ ਦਾ ਲਾਹੌਰੀਆਂ ਦਾ ਲੋਰੀਏ ਦਾ ਲੌਰੀਏਂ ਦਾ ਪਰ ਬੋਲੀਆਂ ਦਾ, ਅੱਖੀਆਂ ਦਾ, ਕੁੜੀਆਂ ਦਾ ਬੰਦਸ਼ਾਂ ਦਾ, “ਬੂਟੀਆਂ ਕੀ ਛਿੜਕਣੈ ਆਲੀਆਂ ਦੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਇਹ ਅਸੂਲ ਨਹੀਂ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ । | ਇੱਕੋ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਵੇਰ ਜਿਵੇਂ ਕੇਂਦਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਬਹੁਵਚਨ ਵਿਚਲੀਆਂ ‘ਆਂ-ਧੁਨੀ, 'ਏ' ਵਿਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੰਬੰਧਕੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਾਲਤੂ ਲਾਂ () ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ : ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਨੇ ਦਾ ਕੰਮ ਬਹਿਣ ਦਾ ਥਾਂ--ਬਹੂਣੇ ਜਾਂ ਬਹੁਣੇ ਦਾ ਥਾਂ (ਥਾਹਰ) ਖਾਣ ਵਾਲੀ ਵਸਤ->ਖਾਣੇ ਆਲੀ ਬਸਤ ਪਾਣੀ ਦੇ ਪੈਸੇ+ਪਾਣੀਏ ਦੇ ਪੈਸੇ ਇਹ ਵਿਤੀ ਪੁਠੋਹਾਰੀ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ : ਕਰਨੇ ਨਾ ਕੰਮ, ਬਹਿਣੈ ਨੀ ਜਾ, ਖਾਣੈ ਆਲੀ ਵਸਤ; ਖਾਣੇ ਨੀ ਮੇਜ, ਪਾਣੀਐ ਨੇ ਪੈਸੇ । ਸੰਬੰਧਕੀ ਪ੍ਰਯ ‘ਦਾ, ਦੇ, ਦੀ ਅਤੇ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਡੋਗਰੀ ਵਿਚ ਸਾਂਝੇ ਹਨ । ਜਿਵੇਂ, 'ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪੋਥੀਆਂ ਦੇ ਨਮੇਂ ਪੱਤਰੇ ਪੜਨੇ ਦਾ ਮੌਕਾ ਲੱਗਾ (ਸ਼ੀਰਾਜ਼ਾ, ਸਫ਼ਾ ੯, ਦਸੰਬਰ ੧੯੬੪) ਦਾ, ਦੇ, ਦੀ, ਦੀਆਂ ਨੂੰ ਭੂਤ ਕਾਰਦੰਤਕ ਦੇ ਪ੍ਰਯਯ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੀ ਵਰਤਿਆ ਦਾ ਹੈ । ਕੇਂਦਰੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਭੂਤ-ਕਾਰਦੰਤਕ 'ਹੋਇਆ’ ਹੋਏ, ਹੋਈ ਅਤੇ ਹੋਈਆਂ ਕਮਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ਅੰਤਰ ਕੇਵਲ ਇੰਨਾ ਹੈ ਕਿ ਡੌਗਰੀ ਵਿਚ (ਪੁਣਛੀ ਦੇ ਨਾ, ਨੇ, ਨੀ ਅਤੇ ਨੀਆਂ ਵਾਂਝ) ਇਹ ਭੂਤ ਕਾਰਦੰਤਕ ਕ੍ਰਿਆ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੋਲੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ । ੫
